Sciensano publiceert vandaag de resultaten van de 3e COVID-19 Gezondheidsenquête, die plaatsvond tussen 28 mei en 3 juni. Dit derde deel legde zich toe op de ervaringen van de Belgen tijdens de afbouw van de maatregelen.

De resultaten schijnen een licht op de indirecte gevolgen van de epidemie en de geleidelijke opheffing van de inperkingsmaatregelen op de gezondheid en levensstijl op de inwoners van België.

Professionele en financiële situatie

De epidemie, de daarmee gepaarde maatregelen en de geleidelijke opheffing ervan sinds 4 mei brachten grote professionele en financiële gevolgen met zich mee. Zo blijkt uit de resultaten van het 3de deel van de enquête die door zo'n 34.000 deelnemers online werd ingevuld.

Tijdens de COVID-19-crisis:

-konden 4 op de 10 werknemers hun activiteiten verderzetten door te telewerken. Bij 1 op de 10 werknemers betekende de opheffing van de maatregelen een terugkeer naar het werk.

-meldt 22% van de mensen van 18 jaar en ouder dat de financiële situatie in hun huishouden sinds het begin van de epidemie is verslechterd.

-hadden alleenstaanden met kinderen en (technisch) werklozen vaker financiële problemen, vooral wat betreft het betalen van rekeningen en gezondheidszorg. Zo kon 16% van de eenoudergezinnen, 17% van de werklozen en 10% van de technisch werklozen hun rekeningen niet op tijd betalen, vergeleken met 2% voor koppels zonder kinderen of 1% voor mensen met een betaalde job.

"De COVID-19-crisis heeft een aanzienlijke financiële impact op het dagelijkse leven van de Belgen. We zien bijvoorbeeld dat 10% van de bevolking bang was om zonder voedsel te zitten, 5% een tekort had aan voedsel en 10% het zich niet kon veroorloven om gezonde en evenwichtige maaltijden te eten", legt Stefaan Demarest, onderzoeker bij Sciensano, uit.

Ook de indirecte effecten van de epidemie op de mentale en sociale gezondheid werden gemeten en opgevolgd sinds de lancering van het eerste deel van de enquête.

Impact op de sociale en mentale gezondheid

Het aantal mensen dat ontevreden was over hun sociale contacten nam af door de versoepeling van de maatregelen (46,5% tegenover 62% in de eerste enquête). Het percentage mensen dat zich niet ondersteund voelt, is stabiel gebleven, rond 33% in de afgelopen 3 maanden.

Wanneer we kijken naar geestelijke gezondheid, komen angst (16%) en depressieve stoornissen (15%) minder vaak voor bij mensen van 18 jaar en ouder dan tijdens het eerste COVID-19 gezondheidsonderzoek (respectievelijk 23% en 20%).

Deze factoren komen wel nog altijd meer voor dan vóór de crisis en treffen vooral eenoudergezinnen, mensen die alleen wonen en mensen met een instabiele financiële situatie.

"Angst en depressie kunnen onder meer zelfmoordgedachten en –pogingen veroorzaken", zegt Stefaan Demarest van Sciensano. Uit de enquête bleek dat 8% van de mensen van 18 jaar en ouder ernstig hadden nagedacht over het beëindigen van hun leven in de afgelopen 3 maanden, en 0,4% probeerde dit te doen.

Zelfmoordneigingen tijdens deze 3 crisismaanden lijken vaker voor te komen dan in de 12 maanden voorafgaand aan het gezondheidsonderzoek van 2018 (4% van de bevolking van 18 jaar en ouder dacht aan zelfmoord en 0,2% deed een poging).

COVID-19: heden en toekomst

De meerderheid van de mensen blijft van mening dat ze voldoende geïnformeerd zijn over COVID-19 en de preventiemaatregelen. Ze blijken wel minder geïnformeerd over de versoepeling van de maatregelen (68%) en reisaanbevelingen (50%).

De niet-naleving van bepaalde maatregelen nam toe: tussen de 2de en de 3de enquête was er een toename van het aantal mensen dat zei de hygiënevoorschriften niet te respecteren (van 14% naar 18%) en het aantal mensen dat verklaarde de niet voldoende fysieke afstand te houden (van 12% naar 26%).

De versoepeling van de maatregelen betekent een geleidelijke terugkeer naar het normale leven, al is het coronavirus nog niet volledig verdwenen. Ondanks de verklaring dat minder mensen de maatregelen naleven, beschouwt een kwart van de bevolking de terugkeer naar het normale leven als een 'hoog' risico voor de gezondheid.

Over het algemeen zegt meer dan 1 op de 3 mensen dat de COVID-19-epidemie hun leven aanzienlijk heeft veranderd. Dit is vooral het geval bij jongeren, waarvan 1 op 2 meldt dat hun leven veel werd beïnvloed door het coronavirus.

Voor de eerste resultaten : klik hier